Trái đất – ngôi nhà chung của chúng ta, ngày qua ngày đang phải chịu đựng và đắm mình trong biển rác. Cùng nhau xem những gì ta đã và đang đối xử với môi trường? Những trận bão triền miên, điển hình là Nhật Bản đang vật lộn trong bão lũ, hiện tượng băng tan ở hai cực hay động đất, sóng thần… tất cả đều là tiếng kêu cứu mà môi trường đang cố báo động. Để trái đất này được là hành tinh xanh đúng nghĩa, hãy bắt đầu hành động ngay hôm nay.

Chung tay vì môi trường xanh
Môi trường đã báo động cho chúng ta bằng cách nào
Bạn có nhận thấy rằng, thời tiết càng ngày càng nóng, nhiệt độ trái đất hằng năm đều tăng lên. Bạn có biết rằng mực nước biển vẫn đang dâng lên cao vì hiện tượng băng tan ở hai cực. Bạn có nghe về những tin tức thiên tai trên truyền thông ngày càng nhiều hơn. Bạn có đọc được những mẫu tin về động vật chết vì không nơi cư trú, hay chúng ăn phải rác,…. Đúng vậy, đó là những gì mà môi trường đang phải chịu đựng vì rác thải của con người. Hành tinh này đang lên tiếng kêu cứu, chúng ta lại làm ngơ hay sao?

“Cấm đổ rác” nhưng toàn rác?
Thử thách 10 năm có thể làm chúng ta thay đổi, nhưng thử thách 100 năm lại không thể làm cho rác thải nhựa phân hủy. Khi bạn vô tâm vứt một chai nhựa, một túi ni lông vừa qua sử dụng, bạn nghĩ chúng sẽ đi đâu? Chúng đi xuống cống rãnh, gây tắc cống và làm ứ đọng nước mỗi khi mưa xuống, chúng ta lại chỉ trích rằng cho những công nhân công trình không chịu thông cống. Chúng đi xuống biển xanh, những động vật biển vô tình ăn được, hay bị mắc kẹt lại trong những vỏ chai, túi ni lông, những loài vật không có lỗi lại hằng ngày phải chịu đựng những thứ chúng ta thải ra. Rác thải ngấm sâu vào đất, một mảnh đất màu mỡ bỗng chốc hóa khô cằn, cư dân sống trong ô nhiễm, động vật mất nơi cư trú, thức ăn ngày càng khan hiếm, những chú chim ăn toàn rác thải nhựa, bao ni lông…. Môi trường này đang ngày càng bị ô nhiễm bởi rác thải, chung quy lại cũng vì sự vô ý thức của chúng ta.
Có những thứ, chúng ta không thấy, không có nghĩa chúng không tồn tại. Vài năm nữa, trái đất nóng lên với nhiệt độ không thể chịu đựng được, băng hai cực tan ra, động vật mất nơi cư trú, đất trồng bị xâm nhập mặn. Động đất, núi lửa, bão, lũ xảy ra triền miên, lúc đó chúng ta sẽ đối mặt như thế nào với những hậu quả mà chính mình đang gây ra?
Môi trường đã kêu cứu, tại sao chúng ta không hành động?
Chúng ta vui vẻ, tự hào khi thế giới tìm ra sao Hỏa, chúng ta mơ về một hành tinh mới sẽ thay thế khi trái đất này đang dần mất đi sự sống. Niềm tin vô hình đó lại khiến ta vô tình hơn với hành tinh này. Điều gì sẽ xảy ra cho hơn 8 tỷ người đang sống trên trái đất này. Những hành động nhỏ thôi, sẽ cứu lấy cả một hành tinh.
Túi ni lông, đừng lấy thêm nếu không thực sự cần thiết. Sự tiện dụng của túi ni lông khiến chúng ta sử dụng chúng một cách vô tội vạ, giá của một cái lại quá rẻ đến mức dễ dàng vứt bỏ để thay thế bằng một cái mới. Nhưng, túi ni lông quá trình phân hủy rất lâu, khi thải ra môi trường, gây ô nhiễm trầm trọng cho đất, sông, hồ, biển, ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Hoặc nếu có nhiều người xử lý rác thải ni lông bằng cách đốt, lại vô tình thải vào bầu khí quyển một lượng khí độc hại, môi trường lại bị ô nhiễm nặng hơn. Hãy hạn chế rác thải ni lông bằng cách sử dụng túi tái chế hay những vật đựng dễ phân hủy như lá chuối, lá sen, dây lục bình, bã mía…

Dùng giỏ đi chợ sẽ hạn chế túi ni lông
Ống hút nhựa, liệu bạn có thể ngưng sử dụng? Chúng ta sử dụng ống hút nhựa bởi sự tiện dụng, hay có thể chỉ là trang trí cho thức uống trông đẹp hơn. Dùng xong, những ống hút này lại đi vào môi trường, gây tắc ống dẫn nước, làm thức ăn cho động vật,… Liệu bạn có thể giúp môi trường này hạn chế ống hút nhựa bằng những loại ống hút khác thay thế như ống hút tre, ống hút inox,… hay thậm chí là không sử dụng không?
Chai nhựa, đừng tiện tay vứt lung tung. Bạn có thể giúp môi trường một tay với thói quen phân loại rác thải nhựa. Đa số các loại chai lọ được làm từ nhựa đều có thể tái chế, phân loại rác và mang chúng cho những công ty tái chế sẽ hạn chế được một lượng rác thải rất lớn vào môi trường, giảm thiểu một tác nhân gây ô nhiễm. Giúp môi trường sống của chúng ta thêm sạch sẽ hơn.
Khăn giấy ướt, nhìn không hại mà hại không tưởng. Trong khăn giấy ướt có chứa thành phần được gọi là hạt vi nhựa, loại hạt này gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe của con người. Đồng thời, khăn giấy ướt cũng là một trong những nguyên nhân gây tắc cống, thời gian phân hủy của chúng lên đến hàng trăm năm. Chúng quá tiện lợi, và có thể chúng ta vẫn chưa nhìn thấy được sự hại của khăn giấy ướt đến môi trường. Vì vậy, giảm thiểu một tấm khăn giấy ướt là bạn đang cứu lấy môi trường này một chút rồi đấy.
Điều mà mọi người có thể đều làm được là để rác đúng nơi, hãy để thùng rác làm đúng nhiệm vụ của nó. Bạn đi biển, hãy mang rác về, đừng để lại. Bạn đang đi trên đường, hãy tìm nơi đặt thùng rác và đặt chúng vào, đừng vô ý thức vứt rác ra môi trường. Mỗi người một hành động nhỏ sẽ cứu lấy trái đất này.

Bỏ rác đúng nơi quy định, hành động nhỏ – ý nghĩa lớn
Trái đất này nuôi sống chúng ta, nơi bảo vệ và là gia đình của chúng ta, vậy cớ gì lại đối xử với chúng như vậy? Hãy yêu thương và chung tay bảo vệ màu xanh cho trái đất này.

Hãy dùng bao bì giấy thay vì nhựa.

Báo cáo mới nhất của Liên Hợp Quốc: Trái đất đang đứng trước nguy cơ hủy diệt hoàn toàn sự sống- báo cáo lần thứ VI. Đã quá muộn để có thể phục hồi, giờ chỉ còn tính tới sự tồn tại của loài người mà thôi.

Lần cuối cùng, sự sống trên trái đất bị hủy diệt gần như hoàn toàn là 66 triệu năm trước đây, khi mà một thiên thạch khổng lồ đâm vào trái đất, dẫn tới sự biến mất của khủng long và chấm dứt sự thống trị của các loại bò sát. Hiện nay, chúng ta cũng lại một lần nữa đứng trên ngưỡng cửa của sự hủy diệt hoàn toàn, nhưng lần này là do hoạt động của con người, sự ngu dốt, tham lam và nghĩ ngắn của họ.

Báo cáo dài tới 1800 trang, chỉ ra rằng một nửa trong số những loài động, thực vật được biết tới – khoảng một triệu loài – đã biến mất hoặc sẽ biến mất hoàn toàn khỏi trái đất, trong thời gian ngắn tới. Những khu rừng tự nhiên giảm đi và biến mất, hệ thống sinh thái thay đổi dẫn tới khí hậu thay đổi, khí, chất độc ngày càng nhiều, nên chỉ trong khoảng 30 năm tới, con người sẽ có thể nhìn thấy những hậu quả của việc đó ở khắp nơi.

Con người tàn phá trái đất chủ yếu trong 50 năm vừa qua, dẫn tới việc phá vỡ hoàn toàn hệ thống sinh thái, trong khi dân số thế giới tăng gấp đôi, lên tới 7,53 tỷ người, kinh tế tăng gấp 4, và buôn bán tăng gấp 10 lần.

Những hoạt động con người dẫn tới thảm họa môi trường chủ yếu là: săn bắt thú tự nhiên vô tội vạ, phá rừng, đánh cá kiểu tận diệt… dẫn tới thay đổi khí hậu, nhiễm độc nguồn nước và sự xâm lấn của các loài độc hại.

Càng ngày càng ít rừng và đất tự nhiên, con người chiếm tới 1/3 diện tích đất trên toàn thế giới và 75% nguồn nước ngọt để phục vụ trồng trọt, chăn nuôi, nguyên liệu làm quần áo và sản xuất. Trong khi đó, diện tích xây dưng đô thị từ năm 1992 tới 2018 đã tăng 100% cùng với khoảng 100.000.000 hecta rừng bị chặt hạ. Phân hóa học, hóa chất ngấm vào đất, khiến cây cối không thể mọc được, cũng không thể phục hồi ở khoảng 400 nơi, nếu tính tổng lại thì tương đương với diện tích Ba Lan (312 ngàn km2).

Thú hoang ngày càng ít, khoảng 20% các loài thú đã biến mất so với đầu thế kỷ 20. Đặc biệt là ở các khu rừng nhiệt đới, chim chóc và côn trùng hầu như biến mất hoàn toàn. 40% các loại ếch, nhái, 1/3 số lượng san hô, cá mập hay động vật biển đã không còn. 10% loài côn trùng cũng chung số phận.

Nếu không còn côn trùng thì không còn ai thụ phấn hoa, cây cối không nảy sinh được, hệ thống sinh thái bị phá vỡ và dẫn tới diệt vong. Trong vòng 300 ngàn năm từ ngày giống người (Homo sapiens) xuất hiện, chưa bao giờ xảy ra sự hủy diệt hoàn toàn như hiện nay.

Nguồn nước ngày càng bẩn. có khoảng 400 triệu tấn kim loại nặng đang hòa tan trong nước, chưa kể các hóa chất hữu cơ khác, được tạo ra bởi con người. (Formusa có liên quan mạnh không?)

Vấn đề nguy hiểm và nhìn thấy được nhất hiện nay là chất thải nhưa. Từ năm 1980 đến nay, sự ô nhiễm môi trường bởi nhựa phế thải đã tăng lên 10 lần. Hàng năm, loài người sản xuất ra khoảng 300 triệu tấn nhựa, trong đó chỉ có 5% là được tái chế đúng.

Và hậu quả là tất cả chúng ta cùng gánh chịu. Túi nylon, ống hút nhựa, đồ nhựa phát tán khắp nơi, giết chết hàng triệu sinh vật và cả con người. Hàng ngày, mỗi người chúng ta ăn vào cơ thể từ 800 tới 1.000 mẩu nhựa nhỏ (microplastic). Hầu như trong mọi thực phẩm chúng ta ăn đều có mẩu nhựa.

Hệ thống sinh thái bị phá vỡ là trái đất sẽ nóng lên, mà cứ thêm 2 độ C thì khoảng 5% các loài động, thực vật sẽ biến mất, kéo theo hàng loạt hiệu ứng thiên nhiên khác: bão, cháy rừng, lũ lụt, hạn hán… cấp độ ngày càng lớn và dữ dội, ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống của mọi người.

Không còn cách nào khác, con người phải hành động để cứu lấy bản thân trước sự hủy diệt. Hạn chế khí thải, hóa chất, từ cấp quốc gia tới những cá nhân. Đây không còn là “việc của ai” nữa, cũng không còn là “dân chủ” hay “cộng sản”, “giàu” hay “nghèo”, “có học” hay “không được học” – tất cả đều cùng lãnh hậu quả và cùng chết như nhau.

Hãy bỏ sử dụng đồ nhựa dùng 1 lần, túi nylon dùng 1 lần và những thứ có hại cho môi trường. Hãy tự cứu lấy mình, cứu lấy chúng ta.

p.s. Bản báo cáo 1800 trang được lập bởi 450 nhà khoa học từ 50 quốc gia, trong vòng 3 năm, sử dụng 15 ngàn bộ tài liệu khoa học nghiên cứu về môi trường và xã hội trong suốt 30 năm qua. Mình viết tóm tắt lại dựa trên các bài báo ở Newsweek, Polityka.pl, Wykop.pl. Bài rất dài nhưng rất mong mọi người cố gắng đọc hết. Nếu mọi người không tự thay đổi bản thân và có ý thức, thì mọi cố gắng đều vô nghĩa mà thôi.

Nguồn ảnh từ ảnh Save Our Seas và internet